گردشگری به‌عنوان یک صنعت درآمدزا در کشورهای مختلف موردتوجه و سیاست‌گذاری قرارگرفته و به‌عنوان جایگزینی برای درآمدهای نفتی در کشورهای فاقد منابع تجدید ناپذیر همواره مدنظر بوده است. در این رهگذر گردشگری شب یکی از مفاهیم به نسبت جدید صنعت گردشگری است. درواقع با فراگیر شدن توسعه صنعت گردشگری، گردشگری شبانه طی یک دهه گذشته موردتوجه قرارگرفته است. کارشناسان معتقدند زندگی شب نقش مهمی در اقتصاد داخلی جوامع دارد به شکلی که در تولید، توزیع و سازمان‌دهی صنعت توریسم هم می‌تواند مؤثر واقع شود. گردشگران تمایل دارند یک مقصد گردشگری را از شیوه‌های مختلف درک و تجربه کنند و در این میان زمان یک عامل بسیار مهم است. ازاین‌رو یک فضای خوب عمومی باید قابلیت استفاده توسط هرکسی و در هر موقع شبانه‌روز را داشته باشد. سرمایه‌گذاری در تفریحات شبانه به‌عنوان راهبردی مرسوم برای تحریک اقتصاد محلی برشمرده می‌شود و می‌توان آن را به مشابه یک فرصت بزرگ دید.
گردشگری در ایران مختص به ساعات روز است
در ایران امکان بازدید از جاذبه‌های گردشگری و بهره‌مندی از امکانات و خدمات آن عمدتاً محدود به ساعات روزاست و ساعات شبانه بدون انجام فعالیت‌های خاصی سپری می‌شود درحالی‌که بسیاری از این امکانات فرصت استفاده در شب را نیز دارند. در این راستا استان فارس به علت دارا بودن جاذبه‌های متنوع و متعدد همواره به‌عنوان یکی از کانون‌های مهم گردشگری کشور و جهان بوده است و پتانسیل قابل‌توجهی برای توسعه گردشگری شبانه دارد. بخش زیادی از استان فارس دارای اقلیم خشک و گرم است و همین قضیه موجب می‌شود که گردشگران در هنگام حضور در بسیاری از فضاها در ساعات روز، آسایش مناسبی نداشته باشند، درجه حرارت بالا در مناطق گرمسیری بر گردشگری تأثیر زیادی دارد و مردم ترجیح می‌دهند فعالیت‌های تفریحی خود را به بعد از غروب موکول کنند. باید گفت که شرایط اقلیمی٬ امنیت، روشنایی شبانه، سیستم حمل‌ونقل مناسب و امنیت اجتماعی از مسائل مهم در رونق این نوع گردشگری است. وجود تئاترها، موزه‌ها و رویدادها در ساعات شب می‌تواند تمایل گردشگران را به سفر به شهر شیراز افزایش دهند.
گردشگری شبانه باعث تکمیل گردشگری روز می‌شود
مدیر گردشگری شهرداری شیراز در این زمینه گفت: گردشگری شبانه یا حیات شبانه در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته نقش بسزایی در حوزه‌های اقتصادی و نشاط شهری دارد و از طرفی می‌تواند باعث شود که بخش کثیری از جامعه که در طول روز وقت کافی ندارند این نوع گردشگری را تجربه کنند و درواقع گردشگری شبانه می‌تواند در تکمیل کردن جاذبه‌های گردشگری کمک شایانی انجام دهد. علی نیری گفت: آرامگاه‌های مذهبی استان فارس فرصتی است که می‌توان از آن‌ها برای گسترش این نوع از گردشگری استفاده کرد. او کاهش زمان بازدید از سایت‌های فرهنگی را یکی از ایرادات مهم در گسترش صنعت گردشگری عنوان کرد. مدیر گردشگری شهرداری شیراز در مورد وضعیت شیراز برای توسعه این نوع از گردشگری گفت: ما بحثی به‌عنوان اقلیم آسایش را داریم که در این بحث، گردشگران به فراخور فصل انتخاب می‌کنند که کدام نقطه ایران مناسب سفر است. نیری گفت: خوشبختانه شیراز از ۱۲ ماه سال، هشت ماه را شرایط خوبی برای اقلیم آرامش دارد و زمستان سردی نیز ندارد و این مزیت‌ها، شیراز را به‌عنوان شهری خاص به وجود آورده است و شب‌های شیراز را به شب‌هایی تبدیل کرده که گردشگران می‌توانند خود را با آن وفق دهند. او بیان کرد: ما در شیراز پتانسیل آب‌وهوا و فضاهای شهری مثل عفیف‌آباد، ارگ کریم‌خان، حافظیه، سعدیه و حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) را داریم که شهرداری با ایجاد ساختارهای لازم می‌تواند مقدمات تعاملات اجتماعی را فراهم کند.
گردشگری شبانه بزهکاری را کاهش می‌دهد
مدیر گردشگری شهرداری شیراز در مورد فواید گردشگری شبانه گفت: گردشگری شبانه در مباحث اجتماعی و بزهکاری به‌عنوان راهکاری برای کاهش این آسیب‌ها حساب می‌شود چراکه وقتی شهر بیدار و زنده است برای افراد بزهکار ناامن می‌شود و همچنین در بحث اقتصادی به شهر کمک شایانی می‌کند و اقتصاد محلی شهر را بیدار خواهد کرد.
او گفت: خیابان‌های رویدادی، ادبی، غذایی و موسیقایی باعث به وجود آمدن نشاط در شهر می‌شود ولی متأسفانه در شب سیستم حمل‌ونقل و مراکز فرهنگی و نظارتی ما تعطیل هستند. نیری افزود: مردم شیراز و گردشگرانی که به این شهر می‌آیند فعال و شبگردی می‌کنند اما باید این فعالیت‌ها در کانال خود قرار بگیرد. او گفت: تورهای گردشگری به‌ناچار از ساعت ۲۱ به هتل می‌روند و تا فردا ساعت ۹ صبح در هتل اقامت کنند و عملاً هیچ استفاده‌ای از این ساعات ندارند. مدیر گردشگری شهرداری شیراز گفت: عمده‌ترین مشکلات برای تسهیل گردشگری شبانه، مشکلات در حوزه میراثی و اوقاف است و باید برنامه‌ریزی‌هایی انجام داد که سایت‌های گردشگری در ساعات شب نیز قابل بازدید باشند. نیری تصریح کرد: در سال گذشته برنامه‌ای به‌صورت آزمایشی در کوی رندان اجرا شد که تا ساعت چهار صبح فعال بود و بازخورد بسیار خوبی داشت و گردشگران می‌توانستند در این کوچه قدم بزنند و به علت همزمانی با ماه رمضان آئین‌های ماه رمضان نیز اجرا می‌شد ولی این کار به‌صورت موقت بود. او گفت: قرار بر این است در ایام نوروز در سه گذر زندیه، حافظیه و عفیف‌آباد این برنامه دوباره اجرا شود. رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس گفت: چیزی به‌عنوان گردشگری شبانه در شیراز نداریم. مسعود منیعاتی گفت: وجود گردشگری شبانه باعث ماندگاری توریست در شهر می‌شود و این نوع از گردشگری جزو نیازمندی‌های شهر شیراز است.
پاسارگاد و شیراز مستعد گردشگری شبانه است
رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس بیان کرد: در مناطق سعادت شهر، پاسارگاد و شیراز استعدادهای بالقوه‌ای برای گسترش این نوع از گردشگری وجود دارد. مسعود منیعاتی گفت: در شهر شیراز گردشگر بعد از بازدید و با غروب آفتاب مجبور است در هتل بماند ولی اگر رویدادهای فرهنگی در شب اجرا شود باعث جذب گردشگر می‌شود و این گردشگری مکمل گردشگری در روز است.
